دیدنیهای خوزستان – چال کندی
چال کندی، درهای زیبا و چشمنواز در مسیر رودخانه دز است که به واسطه تلاقی صخرههای بلند و جریان آب، و همچنین فرسایش سنگها در طول زمان، مناظر شگفتانگیزی را به وجود آورده است. این دره به عنوان یکی از زیباترین و دستنخوردهترین جاذبههای دزفول شناخته میشود و در شمال دزفول و شمال شرقی اندیمشک قرار دارد. آب و هوای معتدل چال کندی، در فصلهای گرم سال، گردشگران زیادی را به این منطقه برای فرار از گرما جذب میکند.
پیمایش دره چال کندی با پای پیاده و با تجهیزات حرفهای، تجربهای لذتبخش برای علاقهمندان به طبیعتگردی به شمار میآید. همچنین، گردشگران میتوانند با قایقهای محلی از شهرهای دزفول و اندیمشک به تماشای این منطقه زیبا بروند. در طول مسیر چال کندی، نیزارها و علفزارهای انبوه، توجه عکاسان را به خود جلب میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره دره چال کندی، با ما همراه باشید.
چال کندی کجاست؟
آدرس: استان خوزستان، شهرستان دزفول، شمال شرقی اندیمشک، جاده سد دز
دره چال کندی یکی از تفرجگاههای زیبا در خوزستان است که در حدود ۳۰ کیلومتری شمال دزفول و ۲۵ کیلومتری شمال شرقی اندیمشک واقع شده است. مناظر دلانگیز این دره، که در آن صخرهها با رودخانه «دز» تلاقی میکنند، توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب میکند. در طول مسیر صخرهای این دره، نیزارها و علفزارهای انبوهی وجود دارند که بر جذابیت این منطقه میافزایند.
چال کندی در مسیر آب خروجی از سد دز قرار دارد و کوهپایههای آن به رشته کوه زاگرس متصل میشوند و به حاشیه رودخانه دز میرسند. سنگهای این منطقه از نوع «کنگلومرا» (Conglomerate) یا «جوشسنگ» هستند که از قطعات درشت گرد تشکیل شدهاند.
صخرههای چال کندی در طول سالهای متمادی به واسطه رسوب آبرفتی رودخانه و رطوبت بالای هوا به شکل کنونی درآمدهاند. این منطقه یکی از نواحی بکر رودخانه دز به شمار میرود و گونههای متنوعی از گیاهان و جانوران در آن یافت میشود.
پونه وحشی، گل گاو زبان و درختان بید در طول مسیر چال کندی به زیبایی خود را نشان میدهند. در نواحی بالادست، در میان صخرهها و کوهپایهها، جانورانی نظیر شغال، روباه و بز کوهی زندگی میکنند. در بستر رودخانه، میتوانید انواع ماهی و خرچنگها را در آب زلال مشاهده کنید. همچنین، در میان صخرهها پرندگانی چون مرغ ماهیخوار و زاغ نوکسرخ نیز دیده میشوند.
عمق رودخانه دز در نواحی عمیق چال کندی به حدود ۳۰ متر میرسد. عمق زیاد این رودخانه و دیوارههای بلند صخرهای در این دره، باعث ایجاد تفاوت دما در این منطقه نسبت به شهرهای اطراف میشود و حتی در گرمترین روزهای تابستان، آب و هوای این تفرجگاه معتدل باقی میماند.
مسیر دسترسی به چال کندی
برای بازدید از منطقه چال کندی چند راه پیش رو دارید که با توجه به مبدا حرکت خود، میتوانید بهترین مسیر را برگزینید:
- از شمال دزفول وارد جاده دزفول-شهیون شوید که در امتداد بلوار شهدای دزفول قرار دارد. در این جاده با طی مسافتی در حدود ۱۰ کیلومتر به جاده فرعی چالکندی خواهید رسید. از میانه این جاده فرعی مسیر خاکی است و تنها بخش کوتاهی از آن را میتوانید با ماشین بروید. ادامه راه را باید در مسیری سنگلاخی و شیبدار در زمانی بین ۴۵ دقیقه تا یک ساعت پیاده طی کنید. برای عبور از این مسیر نیاز به آمادگی بدنی بالا، تجهیرات مناسب کوهنوردی و همراهی راهنمای آشنا به مسیر خواهید داشت.
- میتوانید با عبور از رودخانه دز با قایق از مبدا پارک دولت دزفول به چالکندی برسید. از این پارک قایقهای کرایهای گردشگران را به تماشای تفرجگاه چال کندی میبرند. دو مسیر متفاوت برای قایقها وجود دارد که یکی طولانیتر از دیگری است. مسیر طولانی از میان علفزارها و نیزارهای انبوه عبور میکند و مسیر کوتاهتر از مقابل کتهای دزفول (غارهای دستکند) میگذرد. پارک دولت در شمال دزفول و در منطقه زیبادشت قرار دارد.
- برای رسیدن به چالکندی از طریق رودخانه میتوانید اسکله قلعه مختار در شهر اندیمشک را بهعنوان مبدا حرکت خود انتخاب کنید.
عبور از مسیر نخست بهسمت چال کندی که همراه با پیاده روی و صخرهنوردی است، بهعنوان یکی از بهترین مسیرهای طبیعت گردی ایران، برای علاقهمندان به طبیعت گردی لطفی دوچندان دارد و مسیر رودخانهای برای خانوادهها مناسبتر است.
نام دره چال کندی
روایتهای متعددی درباره نامگذاری چالکندی وجود دارد.
در طول سالها، بهدلیل وقوع سیلابهای شدید در دره چال کندی، چاههای زیادی در این منطقه شکل گرفتهاند. همچنین، ریزش سنگها از دیگر عوامل ایجاد چاههای بزرگ در این ناحیه به شمار میرود. به همین دلیل، این دره به خاطر وجود چالههای بزرگ در آن، چال کندی نامیده شده است.
بر اساس اعتقاد ساکنان روستاهای اطراف، نام اولیه این منطقه چال قندی بوده است. بومیان به شخصی به نام کدخدا قندی قلاوند اشاره میکنند که بزرگ خاندان این نواحی بوده و نام این دره از او گرفته شده است. به تدریج، نام قندی به کندی تغییر یافت و در نهایت، نام چال کندی بر این دره باقی ماند.
در اندیمشک، چال کندی را با عنوان «چم سبز» میشناسند. در زبان لری، واژه «چم» به معنای کنار رودخانه است و بخش دوم نام به دلیل سرسبزی و رنگ آب رودخانه دز در این منطقه انتخاب شده است.
دیدنی های دره چال کندی
دره چال کندی با جاذبههای طبیعی خیرهکنندهای احاطه شده است. یکی از مهمترین جاذبههای این منطقه، صخرههای زیبا و پرپیچوخم آن به شمار میرود. در میان این صخرهها، مکانهای دنجی برای عکاسی و لذت بردن از مناظر زیبا وجود دارد. همچنین، آب زلال رودخانه دز در مسیر چال کندی با انواع ماهیهای رودخانهای، توجه گردشگران را به خود جلب میکند.
شفافیت آب رودخانه دز، سنگهای کف آن را نمایان میسازد. در میان صخرههای این دره، گیاهان دارویی و معطر متنوعی مانند گل گاو زبان و پونه کوهی به چشم میخورند که عطر دلانگیز آنها در بهار، فضای دره را پر میکند. همچنین، درختان بید در ارتفاعات مشرف بر صخرهها به زیبایی خود را نشان میدهند.
اگر بتوانید به بالادست چال کندی صعود کنید، مناظر زیبایی از تلاقی رود و صخرهها را از ارتفاع مشاهده خواهید کرد. کتهای موجود در میان صخرههای این دره، مکانهای مناسبی برای استراحت و رفع خستگی گردشگران به شمار میروند. این کتها، که در واقع غارهای کوچکی در دل کوهها هستند، در طول سالها توسط ساکنان قدیمی این مناطق برای فرار از گرما و تابش مستقیم آفتاب ساخته شدهاند. امروزه، کتهای دزفول به عنوان یکی از جاذبههای دیدنی این شهرستان شناخته میشوند و نمونههایی از آنها در مسیر دره چال کندی قرار دارند.
بهترین زمان سفر به دره چال کندی
گلفشانها به دو دلیل اصلی شکل میگیرند. یکی از این دلایل فشارهای زمینشناختی است که منجر به ایجاد گل فشانهای سرد میشود و دلیل دیگر، واکنشهایی است که گل فشانهای داغ را به وجود میآورد. این گل فشانها ممکن است در برخی مواقع فعال و در مواقع دیگر غیرفعال باشند.
دانشمندان معتقدند که فشارهای ناشی از نفت و گازهای موجود در عمق زمین، عامل اصلی ایجاد گل فشانها هستند. این فشارها باعث میشود که گل و لای همراه با آب به سطح زمین پرتاب شود. همچنین، پدیده گل فشانها میتواند منجر به شکلگیری چشمههای آب معدنی در نواحی مختلف گردد. برخی نیز بر این باورند که گل فشانها با فعالیتهای آتشفشانی در ارتباط هستند؛ اما به دلیل سرد بودن گلهای این مناطق، این فرضیه مورد تردید قرار میگیرد.
در سراسر جهان، تعداد کل گلفشانها به ۲۴ عدد میرسد. برخی از این گلفشانها هنگام فوران، با صدای بلندی ترکیده و اگر در نزدیکی آنها باشید، لرزش زیر پاهایتان را احساس خواهید کرد. تماشای این صحنهها بسیار هیجانانگیز است و خاطرهای فراموشنشدنی در ذهنها به جا میگذارد.
نکته جالب این است که گل و لایی که از این پدیده به وجود میآید، خواص درمانی دارد و برای درمان مشکلاتی مانند زانودرد، کمر درد و بیماریهای پوستی مورد استفاده قرار میگیرد. گل فشان بندر تنگ به خاطر این ویژگی منحصر به فرد، هر ساله پذیرای تعداد زیادی گردشگر از داخل و خارج کشور است؛ به همین دلیل، گل فشان بندر تنگ به عنوان یکی از مقاصد گردشگری سلامت نیز شناخته میشود.
چشمههای گل فشان در کدام مناطق ایران قرار دارند؟
استان خوزستان یکی از گرمترین استانهای جنوبی ایران به شمار میآید و بهدلیل وجود رودخانههای دز و کارون، در تابستان رطوبت بالایی دارد. دزفول و اندیمشک نیز از گرمترین شهرهای کشور محسوب میشوند؛ اما ویژگیهای خاص دره چال کندی باعث ایجاد تفاوتهای قابل توجهی در اقلیم این دره نسبت به شهرهای اطراف شده است.
وجود رودخانهای دائمی و دیوارههای بلند صخرهای در برخی نقاط چال کندی، موجب ایجاد هوای معتدل در این دره گردیده است. در طول روز، به دلیل ساختار دیوارهها، برخی نواحی چال کندی کمتر در معرض نور آفتاب قرار میگیرند و به همین دلیل همیشه خنک باقی میمانند. برای بازدید از دره چال کندی، میتوانید در هر زمان از سال به این منطقه سفر کنید؛ اما بهترین زمان برای بهرهمندی از تفریحات آبی در این دره، از اواسط خرداد تا اواسط مهر است.
آب و هوای دره چال کندی و نواحی اطراف آن در فصلهای پاییز و زمستان خنک و معتدل است؛ اما دمای آب به شدت کاهش مییابد و این موضوع باعث میشود که لذت تفریحات آبی در این زمان از سال کمتر شود. همچنین، بازدید از این منطقه در روزهای بارانی توصیه نمیشود، زیرا عمق زیاد رودخانه و احتمال سیلاب میتواند خطرناک باشد.
جاهای دیدنی اطراف دره چال کندی
- دریاچه سد دز
- تفریحگاه ساحلی دز (علی کله)
- کت های دزفول
- آسیاب های آبی دزفول
- شهر باستانی جندی شاپور
- و . . .