جنگل حرا – جاذبه های گردشگری چابهار
جنگلهای حرا در هشت منطقه حفاظتشده در سواحل جنوبی ایران، در محدوده خلیج فارس و دریای عمان قرار دارند. از جمله این مناطق میتوان به سواحل شمالی و جنوبی جزیره قشم، جنگل نایبند در استان بوشهر و بخشهایی از چابهار در استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد. این جنگلهای شگفتانگیز زیستگاه متنوعی برای پرندگان و جانوران دریایی فراهم میکنند.
گونه حرا بهتنهایی شگفتانگیز است و قادر است در آبهای شور به حیات خود ادامه دهد؛ اما جنگلهای حرا حتی از آن نیز جالبتر هستند. این جنگلها در زمان بالا آمدن آب دریا بهطور کامل زیر آب میروند و در هنگام جزر، بهصورت جزیرهای نمایان میشوند. این جنگلها از جاذبههای دیدنی چابهار به شمار میروند. با ما همراه باشید تا بیشتر با جنگلهای حرا در چابهار آشنا شوید.
جنگل حرا چابهار کجاست؟
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، روستای تیس، جنگل حرا چابهار (مشاهده روی نقشه)
آدرس: سیستان و بلوچستان، چابهار، بعد از بندر بریس، روستای گواتر، جنگل حرا گواتر (مشاهده روی نقشه)
بخشهایی از جنگل حرا در چابهار، واقع در استان سیستان و بلوچستان، در فاصله ۱۵٫۶ کیلومتری (حدود ۲۲ دقیقه) از شهر چابهار قرار دارد. این جنگلهای زیبا که در میان آب و در نزدیکی خلیج چابهار رشد کردهاند، تنها ۹٫۲ کیلومتر (حدود ۱۴ دقیقه) با روستای تاریخی تیس فاصله دارند. شما میتوانید با طی ۷٫۳ کیلومتر از قلعه معروف پرتغالیها، در کمتر از ۱۰ دقیقه به جنگلهای حرا تیس برسید.
علاوه بر این بخش، در نزدیکی خلیج گواتر نیز میتوانید از تماشای جنگلهای حرا لذت ببرید. این قسمت از جنگلها در فاصله ۱۲۰ کیلومتری از شهر چابهار و در مرز ایران و پاکستان واقع شده است؛ اما مطمئناً از طی این مسافت پشیمان نخواهید شد. خلیج گواتر به همراه جنگلهای حرا، شما را با زیباییهای فراوانی مهمان خواهد کرد.
برای سفر به چابهار، میتوانید بلیط هواپیما تهیه کنید؛ اما باید توجه داشته باشید که چابهار فرودگاه ندارد و باید از فرودگاه کنارک استفاده کنید. کافی است با پرواز به فرودگاه کنارک در شهری به همین نام بروید. فاصله شما از فرودگاه کنارک تا چابهار حدود ۴۹٫۹ کیلومتر (حدود ۴۹ دقیقه) است. اگر محل اقامت شما در چابهار نباشد و بخواهید به جنگل حرا تیس بروید، باید مسافت کمتری در حدود ۳۴٫۵ کیلومتر (حدود ۲۹ دقیقه) را با خودرو طی کنید. همچنین برای بازدید از جنگلهای حرا گواتر، فاصله شما از فرودگاه کنارک حدود ۱۴۴ کیلومتر (حدود دو ساعت و ۱۰ دقیقه) خواهد بود.
بندر چابهار ایستگاه راهآهن ندارد و اگر قصد سفر زمینی دارید، باید از ماشین شخصی یا اتوبوس استفاده کنید. از اکثر شهرهای بزرگ ایران به سمت چابهار اتوبوسهای متعددی وجود دارد. اگر میخواهید به جنگلهای حرای خلیج گواتر بروید، بهتر است از سمت شرق به چابهار وارد شوید و مسیر خود را به سمت روستای گواتر و خلیج آن تغییر دهید؛ اما برای بازدید از جنگلهای حرا تیس، باید به سمت روستای تیس در چابهار بروید.
علت شهرت جنگل حرا چیست؟
جنگل حرا از درختچههای کوتاه قدی تشکیل شده است که قادرند در آبهای شور و مناطق گرمسیری به زندگی ادامه دهند. این درختچهها به طرز شگفتانگیزی میتوانند آب را تصفیه کرده و تمامی املاح و مواد مغذی مورد نیاز خود را از آن جذب و باقیمانده را دفع کنند. سازگاری این درختچهها، که به نام مانگرو نیز شناخته میشوند، با آب شور آنها را به گیاهانی منحصر به فرد تبدیل کرده است. این درختان توانایی دفع نمک و شیرین کردن آبهای شور را دارند و به این ترتیب، آب و مواد مغذی لازم خود را تأمین میکنند. همچنین، درختان جنگلهای حرا در زمان مد دریا به زیر آب فرو میروند و تنها تاج آنها نمایان میماند، به گونهای که به نظر میرسد جنگلی غرق شدهاند.
جنگل حرا چگونه ایجاد میشود؟
در طول نوار ساحلی جنوبی، از بندرعباس تا چابهار، در تمامی خلیجهای کوچک که در کنار آنها رودخانههایی وجود دارند و سیلابهای قابل توجهی به دریا میریزند، جنگلهای حرا به وجود آمدهاند. بنابراین، میتوان با اطمینان گفت که عوامل همچون سیلابها، خلیجها، شیب ساحل و عمق دریا در شکلگیری این جنگلها نقش بسزایی دارند.
جزر و مد تأثیر زیادی بر زندگی درختان مانگرو دارد. این پدیده به مانگروها اجازه میدهد تا به عمق خاک نفوذ کنند و مواد مغذی مورد نیاز خود را از دریا به سواحل منتقل کنند و در عوض، آنچه را که نیاز ندارند به دریا بازمیگردانند. جزر و مد همچنین باعث کاهش شوری خاک میشود و بذرها و نهالهای مانگرو را به نقاط دیگر منتقل کرده و به گسترش جنگلهای حرا کمک میکند.
خاک مناسب برای رشد درختچههای حرا، خاکی لجندار و حاوی رسوبات ناشی از فرسایش سواحل است که در طول سالها به واسطه جزر و مد دریا شکل گرفته است. این درختان در فصل تابستان، از اواخر تیر تا اواسط مرداد، شکوفه میزنند و سپس میوه میدهند. درختچههای حرا دارای گلهای زرد زیبا و میوههایی به شکل بادام هستند. یکی از ویژگیهای بارز این گیاه، روش تکثیر آن است.
تخم درختچههای حرا باید بخشی از مراحل رشد خود را روی درخت مادر طی کند و پس از گذشت مدت زمانی که میتواند یک تا سه سال نیز به درازا بکشد، از آن جدا میشود. این گیاه جوان که حدود یک متر طول دارد میتواند برای مدتی (حتی یک سال) روی آب به حالت افقی و معلق باقی بماند و با رسیدن به فضایی تالابی حالتی عمودی به خود و در میان گل و لای ریشه بگیرد.
آیا امکان بازدید از جنگل حرا چابهار وجود دارد؟
برای بازدید از جنگل حرا، داشتن نقشه و اطلاعات دقیق مکانی بسیار مفید است؛ اما بهترین راهنما برای شما، مردم محلی منطقه خواهند بود. در بازدید از جنگلهای حرا، محدودیت زمانی وجود ندارد، اما بهتر است طلوع و غروب آفتاب را از دست ندهید، زیرا نور و جزر و مد در این زمانها، مناظر فوقالعادهای را به نمایش میگذارد.
اگر قصد دارید در میان جنگلهای حرا قایقسواری کنید، حتماً کلاه، کرم ضدآفتاب و مقداری آب و خوراکی به همراه داشته باشید. جنگلهای حرا در منطقه گواتر واقع شدهاند و به همین دلیل دسترسی به امکانات و خوراکی در آنجا محدود است.
تفریحات و بهترین زمان بازدید از جنگل حرا چابهار
یکی از سرگرمیهای جذاب در جنگلهای حرا، قایقسواری در میان درختان کوتاه و تماشای گلهای زیبا و میوههای بادامی این درختان است. در فصل تابستان و به ویژه در مرداد ماه، عطر گلهای این درختان فضای تالابی را پر میکند.
در بهار و تابستان، به دلیل وجود این گلهای خوشبو و جذاب، زنبورهای وحشی از میان درختان عبور کرده و در شاخههای آنها کندوهایی میسازند. همچنین، جنگلهای حرا به عنوان پناهگاهی امن برای پرندگان عمل میکنند و در صورت سکوت، میتوانید زیباییهای آنها را مشاهده کنید.
در جنگلهای حرا با مناظر خیرهکنندهای روبهرو خواهید شد؛ بنابراین فراموش نکنید دوربین خود را به همراه داشته باشید تا بتوانید عکسهای زیبایی از جنگل، درختان، طلوع و غروب خورشید و پرندگان مهمان ثبت کنید. همچنین، از دیدن دلفینها شگفتزده نشوید، زیرا به زادگاه آنها آمدهاید و دلفینها به طور مداوم در دریای عمان و خلیج فارس شنا میکنند.
چابهار شهری است که در ایران کمترین نوسانات آب و هوایی را تجربه میکند. همانطور که از نام این شهر پیداست، چابهار به معنای “چهار بهار” است و در تمام فصول سال نشانههایی از بهار را به نمایش میگذارد. این شهر به دلیل موقعیت جغرافیاییاش در کنار دریا، تحت تأثیر بادهای موسمی شبهقاره هند قرار دارد و به همین دلیل دارای آب و هوای معتدل و رطوبت نسبی است.
در ماههای اردیبهشت و خرداد، رطوبت چابهار به بالاترین حد خود میرسد، اما بهطور کلی، متوسط دمای این شهر حدود ۲۶ درجه سانتیگراد است. چابهار در تابستان به عنوان خنکترین بندر جنوبی ایران و در زمستان به عنوان گرمترین نقطه کشور شناخته میشود. با این تفاسیر، شما میتوانید در هر زمان از سال به این شهر زیبا سفر کنید، اما بهترین زمان برای بازدید از جنگلهای حرا از اواخر پاییز تا اردیبهشت ماه است، زمانی که هوای دلپذیری در زمستان و بهاری معتدل شما را منتظر خواهد بود.