
معرفی جزایر خلیج فارس – پارت اول
جزایر خلیج فارس یکی از محبوبترین مقاصد سفر در جنوب غربی آسیا به شمار میروند. این خلیج به خاطر شهرت جهانیاش، سفر به جزایر آن را به تجربهای هیجانانگیز تبدیل میکند.
جزایر خلیج فارس متنوع هستند و کشورهایی مانند ایران، بحرین، کویت، عمان، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در این خلیج وسیع جزایر خود را دارند. ایران بیشترین سهم از مرز آبی مشترک با خلیج فارس را در میان همسایگانش داراست. طول کرانه ساحلی ایران در خلیج فارس، با احتساب جزایر، به ۱۸۰۰ کیلومتر و بدون احتساب آنها به ۱۴۰۰ کیلومتر میرسد.
تعداد جزایر خلیج فارس که تحت مالکیت ایران قرار دارند، به ۴۰ میرسد. این جزایر به دلیل موقعیت طبیعی، دریایی و جوی و همچنین عوامل دیگر، تفاوتهای زیادی با یکدیگر دارند. برخی از آنها بکر و دستنخورده هستند و فضایی آرام و ساکت دارند، در حالی که دیگر جزایر به دلیل منابع طبیعی فراوان و موقعیت استراتژیک نظامی، در حال تردد و مورد توجه قرار دارند. بسیاری از جزایر کوچک در بیشتر اوقات سال به دلیل پدیده کشند زیر آب میروند و این موضوع آنها را غیرقابل تردد و سکونت میکند. برخی دیگر نیز به دلیل تغییرات اقلیمی، با گل و لای پوشیده شدهاند. دو جزیره «آریایی» و «زرکوه» که در گذشته تحت مالکیت ایران بودند، به دلیل غفلت دولت قاجار اکنون در تصرف امارات متحده عربی قرار دارند. دولت ایران همچنان در تلاش است تا این جزایر غنی را بازپس گیرد.
جزیره قشم
- استان: هرمزگان
- نوع جزیره: مسکونی
- تردد گردشگران: مجاز
- اقامت مسافران: دارای امکانات اقامتی

قشم، بزرگترین جزیره خلیج فارس و همچنین بزرگترین جزیره غیر مستقل در جهان است. این جزیره با مساحتی حدود ۱۴۹۱ کیلومتر مربع، معادل ۲٫۵ برابر جزیره بحرین، از ۲۲ کشور دیگر نیز بزرگتر است. قشم به عنوان یکی از مهمترین مقاصد گردشگری در هرمزگان شناخته میشود و ظرفیت بالایی برای جذب مسافران دارد. شهر قشم، که بزرگترین شهر جزیره به شمار میآید، در شرق آن واقع شده است.
این جزیره از شمال به بندرعباس، از شمال شرق به جزیره هرمز، از شرق به جزیره لارک، از جنوب به جزیره هنگام و از جنوب غربی به جزایر تنب کوچک و بزرگ و ابوموسی محدود میشود.
نگاهی به نقشه و بررسی موقعیت مکانی قشم، اهمیت استراتژیک آن را در تنگه هرمز نشان میدهد.
برای سفر به قشم، میتوانید از بندرعباس با استفاده از شناورها یا لنجها به صورت دریایی اقدام کنید. اگر قصد دارید با خودروی شخصی به قشم بروید، باید ابتدا به بندر پل بروید و سپس با کشتیهای ماشینبر (لندینگ کرافت) به بندر لافت در غرب جزیره قشم بروید.
آبهای اطراف این جزیره زیستگاه دلفینها هستند. آهوی جبیر نیز از حیوانات موجود در حیاتوحش منطقه است. بارزترین پدیده طبیعی در جزیره قشم، تنوع پرندگان بومی و مهاجر است. خزندگان و پستانداران در انواع گونهها در جزیره یافت میشوند. جزیره قشم بیشترین کرانه را در میان جزایر خلیج فارس در خط ساحلی دارد. تنوع سواحل قشم بهشکلهای صخرهای، ماسهای و گلی است.
معروفترین سواحل قشم عبارتاند از:
- ساحل زیتون (صخرهای)
- ساحل سیمین (شنی و ماسههای نقرهفام)
- سواحل جزیره ناز
- ساحل لافت (گلی)
- ساحل ریگو
جزایر ناز با جزر و مد آب، در طول روز به جزیره متصل یا از آن جدا میشوند. ساحل صخرهای و زیبای ریگو پر از لاکپشت است و از دیدنیترین سواحل جزیره قشم است.
از دیدنیهای قشم نیز میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- غار خوربس
- تنگه چاهکوه
- قلعه پرتغالیها
- دره ستارگان
- دره تندیس ها
جزیره ابوموسی (گپ سبز)
- استان: هرمزگان
- نوع جزیره: مسکونی و نظامی
- تردد گردشگران: تنها با مجوز دولتی
- اقامت مسافران: دارای امکانات اقامتی

جزیره ابوموسی، با مساحت ۱۲ کیلومتر مربع، یکی از جزایر ایرانی در خلیج فارس است که در جنوب این خلیج و در شهرستان ابوموسی واقع شده است. این جزیره، که در جنوبیترین نقطه و نزدیک به خط استوا قرار دارد، به عنوان یکی از سه جزیره ایرانی شناخته میشود. به همین دلیل، آب و هوای آن بسیار گرم و مرطوب است. اگرچه دما در این جزیره نسبت به سایر نقاط هرمزگان معتدلتر است، اما تنوع آب و هوایی چندانی وجود ندارد و بارش باران تنها در فصول سرد سال اتفاق میافتد. نام این جزیره از یکی از سرداران کریم خان گرفته شده و به معنای “مکان سبز” است.
ابوموسی دارای فرودگاه و اسکله است، اما گردشگران عمدتاً از طریق شناورها از بندر لنگه به این جزیره سفر میکنند. همچنین، ارتباطاتی از بندرعباس و شارجه در امارات به این جزیره وجود دارد. کشور امارات ادعای مالکیت بر این جزیره را دارد که این موضوع موجب افزایش حضور نظامی ایران در آنجا شده است.
جزیره ابوموسی دارای موقعیتی استراتژیک و به عنوان مرکز صادرات نفت خام با ظرفیت بالا شناخته میشود. تسلط ایران بر تنگه هرمز از طریق این جزیره برقرار میشود. عمق مناسب آب در اطراف ابوموسی و جزایر تنب، این مناطق را به مسیرهای مناسبی برای عبور نفتکشها و کشتیهای بزرگ تبدیل کرده است.
در این جزیره، هفت محوطه تاریخی همراه با سفالهایی از دوران ساسانی، ایلخانی، تیموری و صفوی در یافتههای باستانشناسی کشف شده است.
مردم محلی به صید ماهی مشغول هستند. ورود به جزیره برای عموم مردم ممنوع است و افراد غیر مقیم برای ورود نیاز به مجوز یا دعوت از ساکنان دارند. ابوموسی هتل ندارد و گردشگران در خانههای محلی و مهمانسراهای دولتی اقامت میکنند. این جزیره دارای معتدلترین آب و هوای خلیج فارس است، اما به دلیل کمبود اراضی کشاورزی، امکان کشاورزی در آن وجود ندارد.
بالاترین نقطه جزیره در بخش شمالی آن و در کوه حلوا با ارتفاع ۱۱۰ متر واقع شده است. از جمله جانوران این منطقه میتوان به لاکپشت، مارماهی، شاهمیگو، کوسه و انواع مختلف ماهیها اشاره کرد.
در سال ۱۹۰۸، بریتانیا جزایر سهگانه را اشغال کرد و آنها را به کشور تازه تأسیس امارات ملحق نمود. در سال ۱۹۷۱، با تلاشهای ایران، این سه جزیره به ایران بازگردانده شد؛ اما بر اساس توافقی، کشور امارات یک پاسگاه کوچک در بخش جنوبی جزیره احداث کرده و تعدادی از شهروندان اماراتی در جنوب ابوموسی ساکن هستند.
جزیره کیش
- استان: هرمزگان
- نوع جزیره: مسکونی
- تردد گردشگران: مجاز
- اقامت مسافران: دارای امکانات اقامتی

جزیره کیش دارای بالاترین ظرفیتهای گردشگری و تفریحی در میان جزایر خلیج فارس است. این جزیره بیضی شکل از شرق به تنگه هرمز، از جنوب به کشور امارات و از غرب به بحرین و عربستان محدود میشود.
کیش تنها جزیره در خلیج فارس است که قنات آب شیرین دارد. مساحت این جزیره ۹۱ کیلومتر مربع و ارتفاع آن ۳۵ متر بالاتر از سطح دریا است. نزدیکترین بندر ایران به کیش، بندر آفتاب است که مسیر ورود به جزیره با ماشین (لندینگ کرافت) نیز به شمار میآید.
کیش سرشار از درختان نخل، درختان کهور ایرانی و کنار است. همچنین در این جزیره درختان کمیاب «لور» نیز میرویند. از جاذبههای تاریخی کیش میتوان به ویرانههای شهر تاریخی حریره اشاره کرد. پیشینه «مسجد خاتم» که از دیگر بناهای تاریخی است، به دوره قاجار برمیگردد. «شهر زیرزمینی کاریز» با سقفهای پوشیده از صدف و مرجان، بیش از ۲۵۰۰ سال قدمت دارد. همچنین «درخت سبز»، قدیمیترین درخت لور منطقه، حدود ۶۰۰ سال عمر دارد.
از جاذبههای تفریحی کیش میتوان موارد زیر را نام برد:
- تم پارک آبی اوشن
- پارک هنر
- ساحل مرجانی
- آکواریوم کیش
- باغ پرندگان کیش
- کلبه هور
- کشتی یونانی
ورزشهای ساحلی و آبی در کیش طرفداران زیادی دارند. امکان غواصی در سواحل کیش برای علاقهمندان آن مهیا است.
کیش یکی از مقاصد گردشگری در جنوب غربی آسیا به شمار میآید. دبی و لانکاوی در مالزی به عنوان خواهرخواندههای کیش شناخته میشوند. اتباع خارجی برای ورود به کیش نیازی به ویزا ندارند. در این جزیره، گزینههای متنوعی برای اقامت وجود دارد که میتوانید با توجه به سلیقه و بودجه خود انتخاب کنید.
اگرچه ساختوسازهای اخیر و پیشرفتهای گردشگری در کیش به رونق اقتصادی زیادی منجر شده است، اما فضاهای بکر و طبیعی در این جزیره به طور قابل توجهی کاهش یافتهاند.
جزیره لاوان
- استان: هرمزگان
- نوع جزیره: مسکونی
- تردد گردشگران: مجاز
- اقامت مسافران: دارای امکانات اقامتی

جزیره زیبای لاوان، که به عنوان مروارید خلیج فارس شناخته میشود، در استان هرمزگان واقع شده است. این جزیره در مقابل منطقه گاوبندی (پارسیان) و شیبکوه قرار دارد و از شمال به بندر مقام و از شرق به جزیره شیدور (مارو) منتهی میشود. با مساحتی معادل ۸۱ کیلومتر مربع، لاوان یکی از جزایر بزرگ خلیج فارس به شمار میآید و در گذشته به عنوان مرکز صید مروارید شناخته میشد.
در طبیعت این جزیره، میتوان جبیر (نوعی آهو) و گوسفندهای وحشی را مشاهده کرد، همچنین لاکپشتهای پوزهعقابی و سبز در سواحل آن تخمگذاری میکنند.
امروزه، به دلیل فعالیتهای شرکت نفت لاوان و وجود سکوهای متعدد نفتی، این جزیره از موقعیت راهبردی قابلتوجهی برخوردار است.
برای دسترسی به جزیره لاوان، میتوانید از بندر مقام با کشتی یا قایق استفاده کنید. برای رسیدن به بندر مقام، گزینههای سفر از بندرعباس یا بندر عسلویه در دسترس است.
در لاوان، اقامتگاههای بومی مناسبی در سواحل وجود دارد. همچنین، بسیاری از گردشگران به چادر زدن در سواحل و گذراندن شبی در دل طبیعت علاقهمند هستند.